ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΡΟΣΕΙΡΑΣ ΡΟΔΟΠΗΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΡΟΣΕΙΡΑΣ ΡΟΔΟΠΗΣ

Ξεκίνησε από τη Δράμα με στόχο την ανάπτυξη της οροσειράς της Ροδόπης

Μιλάνε στον «Π.Τ.», ο διευθυντής της Αναπτυξιακής Δράμας κ. Χατζόπουλος, και ο κ. Θωμαΐδης, από τους βασικούς συνεργάτες του προγράμματος

ΞΕΚΙΝΗΣΕ τις ημέρες αυτές από πλευράς της Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε., η ενημέρωση των Δήμων Δράμας, Κ. Νευροκοπίου και Παρανεστίου, για το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Βιώσιμης Ανάπτυξης Οροσειράς Ροδόπης (ΟΠΒΑΟΡ) και το Επιχειρησιακό του Σχέδιο, καθώς η Αναπτυξιακή Δράμας Α.Ε., είναι η συντονίστρια του (ΟΠΒΑΟΡ) σε περιφερειακό επίπεδο.

Υπενθυμίζεται ότι το ΟΠΒΑΟΡ είναι ένα πολυτομεακό / ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποδομών - δράσεων προστασίας και ανάδειξης του φυσικού περιβάλλοντος, ιδιωτικών επενδύσεων, δημοσίων υποδομών και βελτίωσης ποιότητας ζωής και διακρατικής - διασυνοριακής συνεργασίας. Η υλοποίηση των έργων του σχεδιάστηκε ώστε να γίνει από πόρους χρηματοδοτικών εργαλείων όπως το ΕΠ Μακεδονίας - Θράκης 2007 - 2013, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» και το ΕΠ «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη».

Η πρώτη πρόσκληση ειδικά για την ένταξη έργων που προέκυψαν από τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό αναμένεται άμεσα, μετά την έγκριση του Επιχειρησιακού Σχεδίου από το Περιφερειακό Συμβούλιο. Οι πόροι για τη χρηματοδότηση των προς  ένταξη έργων θα προέρχονται από το ΕΠ Μακεδονίας - Θράκης 2007 - 2013 και συγκεκριμένα από τα Ολοκληρωμένα Σχέδια για την Αγροτική Αναγέννηση.

Ξεκίνησε από τη Δράμα

Μιλώντας στον «Π.Τ.» ο διευθυντής της Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε. κ. Μανόλης Χατζόπουλος, επισημαίνει ότι η όλη προσπάθεια ξεκίνησε από τη Δράμα και συγκεκριμένα από το Δήμο Παρανεστίου αρχικά και την ΤΕΔΚ στη συνέχεια. Έγιναν οι απαραίτητες συναντήσεις, ζυμώσεις και προβληματισμοί και στη συνέχεια ενσωματώθηκε στο Σχέδιο ο Δήμος Δράμας με το Σιδηρόνερο και ο Δήμος Κ. Νευροκοπίου. Αργότερα προστέθηκε η Ξάνθη λόγω του ενιαίου χώρου της Ροδόπης. Στη συνέχεια, το Σχέδιο παρουσιάστηκε στην Περιφέρεια, τότε με την κα Κόκλα, της άρεσε η φιλοσοφία, με τη σειρά της ως περιφερειάρχης το επέκτεινε στο σύνολο της Ροδόπης κι έτσι μια τοπική πρωτοβουλία από το Δήμο Παρανεστίου έφτασε να επεκταθεί σε όλη τη Ροδόπη. Από Κ. Νευροκόπι μέχρι το Μεγάλο Δέρειο και μετά από διαγωνιστική διαδικασία, προκήρυξε η Περιφέρεια την εκπόνηση ενός Περιφερειακού Σχεδίου για το σύνολο της Ορεινής Ροδόπης. Καταθέσαμε πρόταση μετά από διαγωνισμό, ανατέθηκε σε μια ένωση προσώπων που ήταν τρεις εταιρείες: Αναπτυξιακή Δράμας, Αναπτυξιακή Ροδόπης και η ΕΠΑ Ενέργεια από την Ξάνθη και υλοποιήσαμε το Επιχειρησιακό.

Τι είναι το ΟΠΒΑΟΡ;

Τι είναι τελικά το Επιχειρησιακό Σχέδιο Ολοκληρωμένου Προγράμματος Βιώσιμης Ανάπτυξης Οροσειράς Ροδόπης;

Όπως επισημαίνει ο διευθυντής της Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε., «πρόκειται για ένα Σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει ένα πλήθος δράσεων έργων, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, σε όλους τους άξονες οικονομικής ανάπτυξης που ταιριάζουν στην περιοχή της Οροσειράς της Ροδόπης».

Είναι μια διαδικασία η οποία κράτησε πάνω από ένα χρόνο. Θεσμικά κράτησε μετά την ανάθεση 8 μήνες μέχρι να κατατεθεί η διαδικασία και το επιχειρησιακό σχέδιο, αλλά η ζύμωση, η ωρίμανση, οι επαφές με τους δημάρχους πάνω από ενάμιση χρόνο. Το αποτέλεσμα παρελήφθη από την Περιφέρεια χωρίς παρατηρήσεις, θεωρήθηκε καλό, καινοτόμο, καθώς ήταν η πρώτη φορά ήταν που ξεκίνησε κάτι από κάτω, από τη βάση, και έφτασε μέχρι την Περιφέρεια, υιοθετήθηκε και υλοποιήθηκε.

Τι προβλέπει το Σχέδιο

Είναι ένα επιχειρησιακό σχέδιο που έχει δράσεις περισσότερο δημόσιου τομέα αλλά και ιδιωτικές που συμπληρώνουν τα έργα του δημόσιου τομέα. Ο προϋπολογισμός, ως εκτίμηση, μπορεί να φτάσει και στα 125 εκατομμύρια ευρώ. «Βέβαια όταν ξεκινήσαμε, οι καιροί ήταν διαφορετικοί και τώρα μας στρίμωξε το ΔΝΤ… Παρ’ όλα αυτά, σαν σχεδιασμός, στέκεται και στα 125 εκατομμύρια ευρώ!» επισημαίνει ο κ. Χατζόπουλος.

Στο ΟΠΒΑΡΟ, προτείνονται έργα τα οποία βγήκαν μετά από τη διαβούλευση με όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην περιοχή, κυρίως Τοπική Αυτοδιοίκηση, Δήμοι και Περιφέρεια αλλά και άλλοι όπως Δασαρχεία και άλλοι επιστημονικοί φορείς όπως το Επιμελητήριο, το ΓΕΩΤΕΕ κτλ.

Το αμέσως επόμενο διάστημα, πρόκειται να παρουσιαστεί στο Περιφερειακό Συμβούλιο για να εγκριθεί και θεσμικά και στην πορεία θα βγει η Περιφέρεια σε προκήρυξη για συγκεκριμένα έργα που προέκυψαν μέσα από τη διαδικασία.

Κατηγορίες Πράξεων – Άξονες Προτεραιότητας

Το Ολοκληρωμένος Πρόγραμμα Βιώσιμης Ανάπτυξης Οροσειράς Ροδόπης, χωρίζεται σε πέντε μεγάλους Άξονες Προτεραιότητας και κατηγορίες Πράξεων. Αναλυτικότερα και σε τίτλους είναι:

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ / ΒΕΛΤΙΩΣΗ / ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ  ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Κατηγορίες Πράξεων:

1.1 Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες.

1.2 Βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος.

1.3 Μελέτες για την προστασία και βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος.

1.4. Ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος.

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 2

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ

Κατηγορίες Πράξεων:

2.1 Ενίσχυση της γεωργοκτηνοτροφικής και δασικής παραγωγής.

2.2 Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.

2.3 Ενίσχυση τουριστικών δραστηριοτήτων

2.4 Βελτίωση υποδομής παραγωγής ενέργειας για την υποστήριξη της παραγωγικής διαδικασίας.

2.5 Ενέργειες υποστήριξης της τοπικής οικονομικής βάσης.

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 3

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ

Κατηγορίες Πράξεων:

3.1 Βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής φροντίδας.

3.2 Βελτίωση των υπηρεσιών μεταφορών / τηλεπικοινωνιών.

3.3 Ενίσχυση της πολιτικής προστασίας.

3.4 Αναβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος.

3.5 Βελτίωση υποδομής παραγωγής ενέργειας για οικιακή και κοινόχρηστη χρήση.

3.6 Στήριξη και ανάδειξη του τοπικού πολιτισμού.

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 4

ΔΙΑΤΟΠΙΚΗ / ΔΙΑΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ

Κατηγορίες Πράξεων

4.1 Ενίσχυση συνεργασιών με άλλες περιοχές της Ελλάδας.

4.2 Ενίσχυσης διακρατικής / διασυνοριακής συνεργασίας.

ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 5

ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ

Κατηγορίες Πράξεων

5.1 Υλοποίηση προγράμματος.

5.2 Ενέργειες δημοσιότητας του προγράμματος.

Έργα στους Δήμους

Ενδεικτικά μόνο μπορούμε να αναφερθούμε σε ορισμένα από τα έργα πρώτης ανάγκης που προβλέπονται από τον Σχεδιασμό Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης της Οροσειράς της Ροδόπης, στους Δήμους Δράμας, Κ. Νευροκοπίου και Παρανεστίου.

Όπως επισημαίνει ο διευθυντής της Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε., μέσω του Σχεδίου έχουν δημιουργηθεί Αναπτυξιακοί Θύλακας κατά περιοχές, σε συνεργασία με τους Δήμους και την Περιφέρεια, προκειμένου να συμπληρωθούν έργα για να δυναμώσει αναπτυξιακή η περιοχή.

Ο Αναπτυξιακός Θύλακας Κ. Νευροκοπίου, περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του Δήμου Κ. Νευροκοπίου με σημεία «ορόσημα» τον οικισμό του Κ. Νευροκοπίου και το τελωνείο της Εξοχής, που δημιούργησε νέα αναπτυξιακά δεδομένα για την περιοχή. Από την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης προέκυψε ότι η περιοχή του εν λόγω Δήμου, αποτελεί ένα σημαντικό κέντρο ιδιωτικής επιχειρηματικότητας στο δευτερογενή και τριτογενή τομέα και έναν από τους σημαντικότερους θύλακες ορεινής αγροτικής παραγωγής σε όλη την περιοχή παρέμβασης του ΟΠΒΑΟΡ.

Ο Αναπτυξιακός Θύλακας Βώλακα, θα μπορούμε να αντιμετωπίζεται ως επιμέρους θύλακας του Δήμου Κ. Νευροκοπίου. Εντούτοις, εμφανίζει κάποια διακριτά χαρακτηριστικά που πιστεύεται ότι τον προκρίνουν ως ξεχωριστό, και αναδεικνύουν το κέντρο του, δηλαδή τον οικισμό του Βώλακα σε κέντρο πολύ σημαντικό. Η σημαντικότητα του Βώλακα έγκειται κατ’ αρχάς στο γεγονός ότι είναι ο πλέον εύρωστος δημογραφικά χώρος εντός του Δήμου Κ. Νευροκοπίου αλλά και ευρύτερα. Πέραν όμως αυτής της ευρωστίας, διαθέτει και τη μεγαλύτερη συγκέντρωση τουριστικών καταλυμάτων στην Περιφερειακή Ενότητα Δράμας, απόρροια της ύπαρξης του χιονοδρομικού κέντρου Φαλακρού. Επίσης, είναι και θα παραμείνει (συνδέεται με τη δημογραφική του ευρωστία) σημαντικός θύλακας λαϊκής πολιτιστικής έκφρασης ως χωριό «ντόπιων» με πλούσια δρώμενα.

Στο Βώλακα για παράδειγμα, πρόβλεπεται η δημιουργία έργων αθλητικών δράσεων, ώστε σε συνδυασμό με το Χιονοδρομικό, να μπορέσει να διευκολυνθεί η έλευση ομάδων για προπόνηση, σε συνδυασμό πάντα με την πολύ καλή ξενοδοχειακή υποδομή που έχει.

Ο Αναπτυξιακός Άξονας Δράμας – Ελατιάς, ταυτίζεται με το τμήμα του Δήμου Δράμας και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους χώρους της περιοχής παρέμβασης του ΟΠΒΑΟΡ, παρά τα ιδιαιτέρως αρνητικά δημογραφικά – κοινωνικά του δεδομένα. Ο άξονας αυτός επηρεάζεται σχεδόν αποκλειστικά από το αστικό κέντρο της πόλης της Δράμας και εμφανίζει μεγάλες προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης από την προτεινόμενη σύνδεσή του με τους αναπτυξιακούς  θύλακες Κ. Νευροκοπίου και Βώλακα μέσω του έργου σύνδεσης της οδού Παπάδων – Μικρομηλιάς. Εξαιρετικά σημαντική για οικισμούς όπως το Σιδηρόνερο θα πρέπει να θεωρείται η σύνδεση αυτού του άξονα με αυτόν του Παρανεστίου σε όλους τους τομείς αλλά κυρίως στους τομείς των υπηρεσιών υγείας.

Ο Αναπτυξιακός Θύλακας Παρανεστίου, αποτελεί τον πιο σημαντικό θύλακα από άποψη τουρισμού, όχι τόσο από άποψη συγκέντρωσης της υποδομής, αλλά από άποψη διαφοροποίησης και ποικιλομορφίας του τουριστικού προϊόντος. Τα τελευταία χρόνια, η διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος στην περιοχή του Παρανεστίου με την εισαγωγή δραστηριοτήτων εναλλακτικού τουρισμού και ιδιαίτερα αθλητικού τουρισμού έχει προσδώσει ένα διακριτό χαρακτήρα στην περιοχή. Μεγάλη είναι η σημασία του Παρανεστίου και σαν έδρα υπηρεσιών εκπαίδευσης, υγείας, κοινωνικής μέριμνας και αθλητισμού, γεγονός που πηγάζει από την ιδιότητά ως διοικητικό κέντρο.

Ο Αναπτυξιακός Άξονας Παρανεστίου – Φρακτού, δεν εμφανίζει ενδιαφέρον από οικιστική άποψη. Όμως θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο άξονας αυτός είναι εξαιρετικά σημαντικός από άποψη τουριστική, αφού οδηγεί σε έναν από τους σημαντικότερους πόρους παγκόσμια, το Δάσος του Φρακτού, το Παρθένο Δάσος Κεντρικής Ροδόπης. Επίσης, στη διαδρομή τοποθετείται και ο χώρος των ιαματικών πηγών Θερμιών, σημαντικός δυνητικός πόλος για τον θερμαλιστικό τουρισμό. Μέχρι τη δημιουργία σχετικής υποδομής στο χώρο των Θερμιών, ο άξονας εξαρτάται αποκλειστικά από το Παρανέστι.

Προστασία περιβάλλοντος – πράσινη ανάπτυξη

Για το θέμα της άμεσης προστασίας του περιβάλλοντος, ο ειδικός συνεργάτης της Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε., κ. Νίκος Θωμαΐδης, επισημαίνει ότι γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, υπάρχει ο πρώτος άξονας, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω και περιλαμβάνει έργα για την προστασία του άμεσου φυσικού περιβάλλοντος από βιοτικούς ή αβιοτικούς παράγοντες. Όπως για παράδειγμα του κουνούπια ή τις πυρκαγιές.

Αρκετά από αυτά τα έργα όμως, δεν μπορούν να προκηρυχθούν σ’ αυτή την πρώτη φάση και είναι έργα τα οποία θα υλοποιηθούν κυρίως από τα Δασαρχεία της περιοχής. «Ακόμα και σ’ αυτή τη φάση, αν λάβουμε υπόψη έργα όπως την ανανέωση του Οικισμού του Μεσοχωρίου και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, σχετίζονται άμεσα με την ανάδειξή του. Πέρα από το κομμάτι που είναι η αύξηση της προσέλκυσης του κόσμου, η αύξηση της επισκεψιμότητας και η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, έχεις έμμεσα και αυτό, την ανάδειξη των φυσικών πόρων», επισημαίνει ο κ. Θωμαΐδης.

Το όλο Πρόγραμμα είναι τεράστιο μόνο για το νομό Δράμας. Μεγάλα έργα παρόμοιας ισχύος, υπάρχουν φυσικά για κάθε νομό που συμμετέχει στο πρόγραμμα. Και είναι σχεδόν αδύνατον να δημοσιευθούν όλα αυτά σε ένα και μόνο σημείωμα. Για το λόγο αυτό, στη συνέχεια, θα υπάρξουν και άλλα ανάλογα σημειώματα, ώστε να φανούν τα έργα που περιλαμβάνει το ΟΠΒΑΟΡ για την Περιφερειακή Ενότητα Δράμας και τους Αναπτυξιακούς Θύλακες που αναφέρθηκαν παραπάνω.

[Ευχαριστούμε για τη σημαντική βοήθεια στο σημείωμα αυτό για το Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Βιώσιμης Ανάπτυξης Οροσειράς Ροδόπης, τον διευθυντή της Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε. κ. Μανόλη Χατζόπουλο και τον κ. Νίκο Θωμαΐδη, ειδικό συνεργάτη της Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε.]

Θανάσης Πολυμένης