ΗΜΕΡΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ

Ειδική αγωγή και εκπαίδευση – Κενά και τρόποι διδασκαλίας

Των Θανάση Πολυμένη

Σουζάνας Θεοδωρίδου

ΜΕ ΜΙΑ επιστημονική – επιμορφωτική ημερίδα με κεντρικό θέμα: «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση», άνοιξαν το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής 2 Μαΐου, οι εκδηλώσεις των «Ημερών Εκπαίδευσης 2014», που διοργανώνει εδώ και τρία χρόνια, η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δράμας.

            Η επιστημονική – επιμορφωτική διημερίδα, διοργανώθηκε από το ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής Δράμας. Οι εξειδικευμένοι επιμορφωτές, σχολικοί σύμβουλοι, εκπαιδευτικοί της Ειδικής Αγωγής (Ε.Α.), παιδοψυχολόγοι κτλ., που μίλησαν στην διημερίδα, έδωσαν σημαντικές πληροφορίες γύρω από τον τρόπο εκπαίδευσης στην Ε.Α. και στα παιδιά με νοητική υστέρηση, στους τρόπους διδασκαλίας, μάθησης και εκπαίδευσης των μαθητών αυτών.

            Στον «Πρωινό Τύπο» δέχθηκαν να μιλήσουν ορισμένοι από τους εισηγητές, οι οποίοι είπαν μεταξύ άλλων:

«Πώς διδάσκουμε μαθητές με νοητική υστέρηση»

            Ο κ. Ανανίας Τοζακίδης, Σχολικός Σύμβουλος ΕΑΕ, Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής, αναφέρθηκε με θέμα: «Πώς διδάσκουμε μαθητές με νοητική υστέρηση». Μιλώντας στον «Πρωινό Τύπο» σχετικά με την εισήγησή του, έκανε αναφορά στο προσχέδιο νόμου που ετοιμάζεται από το υπουργείο Παιδείας, το οποίο έρχεται να καλύψει κενά εκπαιδευτικών κυρίως στον χώρο της Ε.Α. Ένα από τα προβλήματα που παρουσιάζονται, είναι ότι δεν υπάρχει μόνιμο προσωπικό και μας εξηγεί:

            «Η Ειδική Αγωγή είναι στο προσκήνιο και ετοιμάζεται ένα προσχέδιο νόμου για την Ε.Α. Έχουμε αθρόες προσλήψεις εκπαιδευτικών μέσω ΕΣΠΑ. Αν μη τι άλλο, επειδή η Ε.Α. υπολειπόταν σε σχέση με την τυπική εκπαίδευση, τώρα γίνονται κάποια βήματα μπροστά, ώστε να καλυφθούν κάποια κενά που υπάρχουν. Για παράδειγμα, πριν 10 χρόνια δεν είχαμε το σχολείο του ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής που σήμερα διοργανώνει αυτό το σεμινάριο.»

            Αναφερόμενος στον τρόπο διδασκαλίας μαθητών με νοητική υστέρηση, εξηγεί: «Αυτό που έχει σημασία, κατ’ αρχήν, είναι μια αξιολόγηση. Κάθε μαθητής με νοητική υστέρηση, είναι ένας διαφορετικός μαθητής. Οπότε ξεκινάμε από μια αξιολόγηση, η οποία είναι διαμορφωτική, δηλαδή είναι συνεχής. Η διδασκαλία μας, έχει σχέση με την καθημερινή αξιολόγηση που κάνουμε. Αξιολογούμε και πολλές φορές κατεβάζουμε τον πήχη στους στόχους διδασκαλίας που έχουμε, πάμε πίσω και επανερχόμαστε. Οπότε ξεκινάμε με την αξιολόγηση και βαδίζουμε συνεχώς με την αξιολόγηση. Και οπωσδήποτε δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με γνωστική μάθηση, αλλά έχουμε να κάνουμε με κοινωνικές δεξιότητες, έχουμε να κάνουμε με αυτονομία για τα παιδιά με νοητική  υστέρηση. Και βέβαια, δουλεύουμε με έναν τρόπο, πέρα από αναλυτικά προγράμματα, παρ’ όλο που υπάρχει το Πλαίσιο Αναλυτικού Προγράμματος Ειδικής Αγωγής (ΠΑΠΕΑ), ένα αναλυτικό πρόγραμμα, δουλεύουμε με την μέθοδο project. Βάζουμε κάποιους στόχους και δουλεύουμε έτσι.

«Διδακτικές προσεγγίσεις και Ειδική Αγωγή»

            Η κα Αναστασία Παναγιωτίδου, Σχολική Σύμβουλος Αγγλικής, Παιδαγωγικά και Επιστημονική Υπεύθυνη ΤΕΕ Ειδικής Αγωγής M.ed Φύλο και Εκπαίδευση και Διδάκτορας Π.Τ.Δ.Ε., Δ.Π.Θ., αναφέρθηκε με θέμα: «Διδακτικές προσεγγίσεις και Ειδική Αγωγή». Μιλώντας στον «Πρωινό Τύπο», μας εξηγεί:

«Ξεκινώ από τη διαφοροποιημένη διδασκαλία, γιατί ούτως ή άλλως η διδασκαλία πρέπει να είναι στην Ειδική Αγωγή (Ε.Α.) διαφοροποιημένη, αλλά και στην Γενική Αγωγή (Γ.Α.), ούτως ή άλλως πρέπει να είναι διαφοροποιημένη. Προτείνω κάποιες άλλες τεχνικές, όπως η τεχνική επίλυσης προβλήματος, τα σενάρια και κάποιες άλλες μέθοδοι οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν, προκειμένου τα παιδιά να δουλέψουν προσπαθώντας να δημιουργήσουν οι ίδιοι την γνώση, να παράγουν γνώση και όχι να την πάρουν έτοιμη. Επίσης οι μέθοδοι είναι συνεργατικές, οπότε αναπτύσσουν σχέσεις κοινωνικές και συναισθηματικές με την τάξη, με τον εκπαιδευτικό κτλ., και όλα αυτά βοηθούν πάρα πολύ στο να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες και οτιδήποτε χρειάζεται για να σταθούν στα πόδια τους καλύτερα, όταν θα βγουν στη ζωή αργότερα.»

            Σε ερώτηση, σε ποιο σημείο βρίσκονται στα σχολεία Ειδικής Αγωγής σήμερα στην Ελλάδα, η κα Παναγιωτίδου επισημαίνει: «Αν δούμε τα ευρωπαϊκά πρότυπα, όπου εκεί προτείνεται η συνεκπαίδευση, δεν μιλάμε για Ε.Α. ξέχωρη κτλ., νομίζω ότι εδώ θέλουμε λίγη δουλίτσα ακόμη. Φέτος στη Δράμα έγινε μια προσπάθεια να ενταχθούν στον ίδιο αύλειο χώρο, αυτό είναι ότι καλύτερο προτείνεται από την επιστήμη και είχαμε προβλήματα. Δεν είμαστε έτοιμοι ακόμα να κάνουμε ζωηρά βήματα στην συνεκπαίδευση. Είμαστε λίγο συντηρητικοί σ’ αυτά τα θέματα.»

«Ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες μαθητών με αυτισμό»

Η κα. Βάγια Παπαγεωργίου, MD, Med, Δρ. Παιδοψυχίατρος – Ειδικός TEACCH τ. Επίκουρος Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής του Α.Π.Θ., ανέπτυξε το θέμα: «Ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες μαθητών με διαταραχή αυτιστικού φάσματος».

Αυτό που προσπάθησε να παρουσιάσει, όπως μας επεσήμανε στην εισήγηση της, ήταν οι εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών που έχουν δυσκολίες του τύπου του αυτισμού, εξηγώντας ταυτόχρονα τι είναι ο αυτισμός, συνδέοντας αυτές τις δύο πτυχές ώστε να γίνει πιο κατανοητό.

Μιλώντας για τα συμπτώματα του αυτισμού, η κα. Παπαγεωργίου εξήγησε πως, γίνονται ευδιάκριτα από πολύ μικρή ηλικία, αλλά όχι τόσο στις ήπιες περιπτώσεις που επίσης μπορεί να είναι σοβαρές. Σοβαρή περίπτωση, θα μπορούσε να θεωρηθεί, το συνεχές άγχος το οποίο δυσκολεύει την κοινωνική αλληλεπίδραση, κάνοντας δύσκολα κατανοητές τις αιτίες που το προκαλούν και αποδίδοντας τα συμπτώματα σε άλλους παράγοντες.

Η κα. Παπαγεωργίου τόνισε μεταξύ άλλων, πως και το έργο των εκπαιδευτικών είναι πολύ σημαντικό σε αυτές τις περιπτώσεις. Η συμμετοχή τους σε σεμινάρια και σε εκπαιδευτικά προγράμματα τους καθιστά περισσότερο υπεύθυνους και άμεσα καταρτισμένους ώστε να αντιμετωπίζουν τέτοια περιστατικά, βοηθώντας τον μαθητή με ουσιαστικό τρόπο.

«Παιδιά με συναισθηματικές – συμπεριφορικές δυσκολίες»

Στην συνέχεια, τον λόγο πήρε η κα. Ειρήνη Κιπριτσή, Εκπαιδευτικός Π.Ε. και Σχολική Ψυχολόγος, Msc, με θέμα: «Παιδιά με συναισθηματικές και συμπεριφορικές δυσκολίες (ΣΣΔ) και διαταραχές: Πλαίσιο ορισμού και μοντέλα ψυχοκοινωνικής παρέμβασης».

Στην εισήγηση της, η κα. Κιπριτσή, ανέλυσε το θέμα των ψυχικών δυσλειτουργιών των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Οι εν λόγω ψυχικές δυσλειτουργίες, όπως επεσήμανε η ίδια, πολύ συχνά παραγκωνίζουν τα άτομα αυτά, λόγω του γεγονότος ότι δεν ασχολούμαστε με αυτές επειδή οι συμπεριφορές των ατόμων με ειδικές ανάγκες ή ο φαινομενολογικός τύπος τους δεν είναι αυτός που μας δίνει την δυνατότητα να τις διαγνώσουμε και να ασχοληθούμε με αυτές.

Ο γονιός, θα πρέπει ουσιαστικά να μπει στην διαδικασία να εντοπίσει αυτές τις αλλαγές που συμβαίνουν στην συμπεριφορά του παιδιού και να ζητήσει βοήθεια για θεραπευτική  παρέμβαση σε πολλά επίπεδα.

Από την άλλη πλευρά, η κα. Κιπριτσή τόνισε πως και ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι εξίσου σημαντικός, καθώς μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην εκπαίδευση ενός μαθητή με ειδικές ανάγκες, έχοντας τις κατάλληλες γνώσεις και σίγουρα σε συνεργασία με ειδικούς καταρτισμένους γιατρούς.