Ελεύθεροι πολιορκημένοι!

ΑΡΕΣΚΟΜΑΣΤΕ, στις σύγχρονες κοινωνίες που ζούμε να λέμε ότι, η ελευθερία του ενός, σταματάει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Ο καθένας από εμάς, το αντιμετωπίζει συχνά αυτό στην καθημερινότητά του, στις σχέσεις του με άλλους ανθρώπους – συμπολίτες του, στις επαφές του με τις διάφορες υπηρεσίες του δημοσίου, με τη γραφειοκρατία, με το κράτος.
Κάθε άνθρωπος υπάρχει ζει και κινείται σε δυο διαστάσεις: με τους άλλους σε οργανωμένες κοινωνίες και με τον εαυτό του. Αν παραδεχθούμε ότι βασική αρχή της Δημοκρατίας είναι η ισότητα και η ισοπολιτεία, αυτόματα παραδεχόμαστε ότι σε μια δημοκρατική κοινωνία όλοι οι άνθρωποι έχουν και δικαιούνται ίση ελευθερία, δηλαδή ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις. Επομένως, σε δημοκρατικές και ευνομούμενες πολιτείες όλοι οι άνθρωποι αδιακρίτως φύλου, κοινωνικής καταγωγής, κοινωνικής θέσης, θρησκευτικής πίστης έχουν τα ίδια δικαιώματα και υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς (π.χ. κανείς δεν δικαιούται να αφαιρέσει τη ζωή του συνανθρώπου του). Επομένως η ελευθερία του ενός δε σταματάει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου, για τον απλούστατο λόγο ότι η ελευθερία τους ταυτίζεται. Είναι όμως έτσι, στην εφαρμογή της δημοκρατίας;
Η φράση ότι η ελευθερία του ενός σταματάει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου, ανήκει στον Βολταίρο. Από την εποχή του Βολταίρου μέχρι σήμερα όμως, οι αστικές κοινωνίες έχουν διαμορφώσει εκατοντάδες νόμους, οι οποίοι υποτίθεται ότι διακηρύσσουν την ανεξαρτησία του ατόμου, ότι κάθε άτομο έχει ίσα δικαιώματα με τα υπόλοιπα της ίδιας κοινωνίας, του ίδιου κράτους, του ίδιου πολιτικού συστήματος. Είναι όμως έτσι τελικά;
Στις σύγχρονες δημοκρατίες, οι πολίτες εκλέγουν κυβέρνηση και στην ουσία πολίτευμα και πολιτική γραμμή με την ψήφο τους. Υπάρχει μια ειδική συμφωνία μεταξύ των πολιτών ενός κράτους, η οποία λέει ότι, όποιος πάρει τις περισσότερες ψήφους εκλέγεται κυβέρνηση και διοικεί το κράτος για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ή όσο αντέξει στους κυβερνητικούς θώκους. Άρα, για τα επόμενα 4 χρόνια, η όποια κυβέρνηση, ενεργεί σύμφωνα με το πρόγραμμά της. Διοικεί και νομοθετεί. Από τα έργα και τις πράξεις της, μπορεί να ωφελούνται αυτοί που την ψήφισαν και αυτοί που δεν την ψήφισαν. Μπορεί όμως να ταλαιπωρούνται και αυτοί που την ψήφισαν και αυτοί που δεν την ψήφισαν.
Δημοκρατικό και αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός είναι να ψηφίζει και να εκλέγει κυβέρνηση. Τι γίνεται όμως όταν η ψήφος του κάθε ελεύθερου πολίτη υφαρπάζεται με πολλούς και διάφορους τρόπους, όπως με τα ρουσφέτια, με τους εκβιασμούς για επαγγελματική αποκατάσταση, με ψευδείς υποσχέσεις και άλλα τινά; Τότε, πώς είναι δυνατόν να είναι δημοκρατικά και ελεύθερα εκλεγμένη μία κυβέρνηση; Ή, για να το πούμε αλλιώς: πόσο ελεύθερα και συνειδητά επιλέγει ένας πολίτης μια κυβέρνηση, όταν η ψήφος του υφαρπάζεται με διάφορους εκβιασμούς; Και ακόμα, πόσο σωστά λειτουργεί ο εκάστοτε εκλογικός νόμος;
Διαβάζοντας την προσωπική ιστοσελίδα κάποιου στο ίντερνετ, γράφει μεταξύ άλλων, απηυδισμένος από το ελληνικό κράτος και την γραφειοκρατία του: η ελευθερία του ενός σταματάει εκεί που αρχίζουν τα ψηφουλάκια των άλλων! Τελικά, η υπόθεση της ψήφου, είναι μια περίπλοκη υπόθεση. Σήμερα μάλιστα, διαμορφώνεται, διαφοροποιείται και κατευθύνεται μέσω δημοσκοπήσεων, οι οποίες στην τελική ευθεία, καθοδηγούν το πλήθος να «επιλέξει ελεύθερα» την κυβέρνησή του.
Αλήθεια, πόσο έτοιμοι είμαστε ως πολίτες και ως άνθρωποι, να αποδεχτούμε ότι η ελευθερία του ενός ταυτίζεται με την ελευθερία του άλλου γιατί απλά έχουμε τα ίδια συμφέροντα: κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά; Και πώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό; Πώς μπορούμε να πούμε ότι οι ελευθερίες όλων μας ταυτίζονται; Σίγουρα έχουμε κατακτήσει πολλά δικαιώματα και πολλές ατομικές ελευθερίες. Τουλάχιστον στην Ελλάδα. Δεν σημαίνει ότι αυτές υπάρχουν και σ’ άλλα κράτη, για παράδειγμα στο Πακιστάν, ή στο Ιράκ, ή οπουδήποτε αλλού. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσαμε να τα χάσουμε στο μέλλον. Όπως και να ’χει, οι δημοκρατίες που έχουμε κατακτήσει και τα δικαιώματά μας, χρειάζονται καθημερινή περιφρούρηση και συνεχή εδραίωση, για να μπορούμε να τα απολαμβάνουμε. Έστω, αυτά τα λιγοστά!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Δημοσιεύθηκε στον ΠΡΩΙΝΟ ΤΥΠΟ στις 29 Απριλίου 2009