«Σε αποκρούω Ελλάδα»

«ΣΕ ΑΠΟΚΡΟΥΩ ΕΛΛΑΔΑ», έγραφε σ’ έναν στίχο του ο ποιητής Νίκος Καρούζος. Έφυγε κι αυτός νωρίς πριν από χρόνια. «Όπου και να ταξιδέψω, η Ελλάδα με πληγώνει», έλεγε ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης. Και ο μεγάλος ιστορικός Νίκος Σβορώνος εξηγεί: «Ο ίδιος αυτός λαός, η ίδια αυτή εθνότητα, όταν οι νέες συνθήκες θα προκαλέσουν το προοδευτικό αδυνάτισμα της (σ.σ. Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας, ως τη διάλυσή της (…) θα αρχίσει να παίρνει συνείδηση του εαυτού του και της ιστορικής του συνέχειας, να ξανασυνδέεται με τον αρχαίο Ελληνισμό και, γεφυρώνοντας το πολιτιστικό χάσμα, να δημιουργεί ξανά έναν πολιτισμό με λαϊκές ρίζες, με έναν λόγο να δημιουργεί ελληνική εθνική συνείδηση».

Έχω την εντύπωση ότι έχουμε εισέλθει και βαδίζουμε σε επικίνδυνα μονοπάτια. Έχει μερικά χρόνια που έχει ξεκινήσει, δειλά-δειλά, μια «αδιόρατη» κουβέντα, περί του τι είναι «εθνικό» και τι δεν είναι «εθνικό». Κι αυτή η κουβέντα, όσο πάει και γίνεται όλο και πιο έντονη, όλο και πιο ζόρικη, όλο και περισσότερο αδιέξοδη. Οι έννοιες του «έθνους» και του «εθνικού» έχουν αρχίσει και χάνουν την αξία τους, το νόημά τους και να παραφράζονται. Πόσο δίκιο έχει ο Σβορώνος όταν μιλάει για τον λαό: «συνείδηση του εαυτού του και της ιστορικής του συνέχειας (…) να δημιουργεί ξανά έναν πολιτισμό με λαϊκές ρίζες, με έναν λόγο να δημιουργεί ελληνική εθνική συνείδηση».

Πέντε – δέκα λέξεις. Δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο να εξηγήσεις την έννοια του λαού, των αξιών του, του έθνους. Ο φονταμενταλισμός και ο εθνικισμός δεν προσέφεραν ποτέ τίποτα στην ιστορική και δημοκρατική ανάπτυξη κανενός λαού. Αντίθετα λειτουργούν κατασταλτικά, αντιδραστικά και μονόχνωτα απέναντι στην ιστορική συνέχεια, στη συνείδηση και στις λαϊκές ρίζες.

Τον τελευταίο καιρό, έχουν βαλθεί διάφοροι παρατρεχάμενοι, να μας οδηγήσουν σε διαφορετικές ατραπούς. Από τη μια, να αποδημήσουν τα πάντα που αφορούν στην εθνικότητα της χώρας, στο όνομα μιας νέας παγκόσμιας τάξης, από την οποία υπαγορεύεται μια ύποπτη οικουμενικότητα / παγκοσμιοποίηση των πάντων. Με σκοπό όμως αυτή η οικουμενικότητα να αποφέρει κέρδος σε πολλαπλά επίπεδα για άλλες δυνάμεις: πολυεθνικές εταιρείες, οικονομικές αυτοκρατορίες και διάφορες «σκοτεινές» εξουσιαστικές δυνάμεις ανά τον πλανήτη. (Τουρκική επεκτατική πολιτική, αλυτρωτικές βλέψεις Σκοπίων, Αλβανίας, Βουλγαρίας και η έξοδός τους προς το Αιγαίο με προσάρτηση της Μακεδονίας και Θράκης, ενδεχόμενη αλλαγή συνόρων στα Βαλκάνια βραχυπρόθεσμα, κ.ά.) Και φυσικά, με ένα κίνημα που έχει αναπτυχθεί μέσα στην ίδια τη χώρα, που ακούει στη λέξη: πολυπολιτισμικότητα!

Από την άλλη πλευρά, στην ακριβώς απέναντι όχθη, βρίσκεται μια ακροδεξιά, η οποία, με το δικό της εθνικιστικό τρόπο, προσπαθεί να καταδείξει τις αντιδράσεις της τεντώνοντας το σχοινί μέχρι τα όρια του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Ο Έλληνας δεν ήταν ρατσιστής, αλλά ήδη δείχνει σοβαρά δείγματα προς αυτήν την τάση. Ούτε ξενοφοβικός ήταν ο Έλληνας, αλλά γίνεται, τελικά εκ των πραγμάτων(;)

Βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι, επικίνδυνο. Η είσοδος πλήθους λαθρομεταναστών και η παροχή ιθαγένειας σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες μεταναστών δεύτερης γενιάς, είναι αλήθεια ότι θα «αλλοιώσει» (με επιφύλαξη από εμένα αυτή η λέξη), κάποιες καταστάσεις στη χώρα. Είναι μια νέα πραγματικότητα, στην οποία καλούμαστε να προσαρμοστούμε. Θέλουμε δεν θέλουμε, δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Αν οι φόβοι μιας ακροδεξιάς στην Ελλάδα είναι μήπως χάσει τα «σημεία αναφοράς» της, ή τις ψήφους της και φυσικά την πολιτική και κομματική της άνοδο, προφανώς αυτό δεν είναι το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας.

Το κακό με τους Έλληνες, είναι ότι έχουμε μάθει να μεταθέτουμε τις ευθύνες μας αλλού. Για όλα μας φταίνε οι άλλοι. Οι άλλοι που θέλουν να μας διαλύσουν, να μας εξοντώσουν, να μας συνθλίψουν. Βλέπουμε παντού εχθρούς, εκτός από τους εαυτούς μας. Εχθρός του Έλληνα είναι ο ίδιος ο Έλληνας. Δεν αναγνωρίζουμε τις ευθύνες μας, την ανεγκεφαλιά μας, τη μιζέρια και την μεμψιμοιρία μας. Και πάνω απ’ όλα, δεν καθόμαστε κάτω να δουλέψουμε όλοι μαζί για να λύσουμε τα προβλήματά μας και να πορευτούμε. Ξεχάσαμε να είμαστε έθνος, τελικά!